Verkiezingen, dat betekent verkiezingsposters. Wat zeggen de posters van de landelijke partijen voor de komende verkiezingen ons? Is dit campagnemiddel inderdaad achterhaald?
“Een relikwie uit het verleden.” Zo kenschetst politicoloog Peter van der Heiden de traditie van verkiezingsposters. “Volstrekt irrelevant” werden ze eerder al eens genoemd door hoogleraar media en samenleving Rens Vliegenthart. Maar hoe je het ook wendt of keert, ook bij de aankomende Tweede Kamerverkiezingen wordt er weer naar hartenlust geplakt. Want vooral voor kleinere, onbekende partijen lijkt de verkiezingsposter een van de weinige middelen te zijn om een landelijk podium te creëren. En tja, traditie toch?
Iedereen van boven de 50 (of met een beetje historisch besef) zal weten waarover je hebt als je het over die ene PSP-poster met die koe hebt (en oh ja, die blote dame op de voorgrond). Of als je zegt “Laat Lubbers z’n karwei afmaken”. Het zijn voorbeelden van “relikwieën” uit het verleden die je moeilijk als irrelevant kunt bestempelen, gezien de plek die ze in ons collectieve geheugen innemen.
De lichting van 2021 heeft op het eerste gezicht niet zo’n potentieel historische poster in zijn midden. Gezien het veelzijdige politieke landschap dat Nederland kent, is het zelfs opmerkelijk hoe inwisselbaar de posters zijn. Wat valt er wel op?
De poppetjes
We wisten het natuurlijk al, het draait om de poppetjes in de landelijke politiek. Op slechts twee posters is niet het hoofd van de lijsttrekker terug te vinden: SP en GroenLinks. Vooral bij die laatste is dit verrassend te noemen, gezien de bekendheid die lijsttrekker Jesse Klaver geniet. Maar de partij kiest bewust voor een poster met alleen tekst.
Stem [vul hier de partij van je voorkeur in]
Wat is de overeenkomst tussen de SGP, SP, PVV, PvdA en Denk? Ja, het zijn inderdaad allemaal partijen waarop je kan stemmen tijdens de verkiezingen. Maar het zijn ook allemaal partijen die kiezer via hun poster letterlijk vragen om op hun partij te stemmen. Wellicht was de creativiteit even op?
Inwisselbare kreet
Niet iedere partij gaat voor de slogan ‘Stem op ons’. Maar dat betekent niet dat de slogan op hun poster heel duidelijk verwijst naar de partij. ‘De kracht van PLUS’ is een uitzondering, dat is een duidelijke koppeling met 50PLUS. Maar ‘Kiezen voor wat écht telt’, ‘Nu doorpakken’ en (weliswaar in mindere mate) ‘Stem voor nieuw leiderschap’ zouden op iedere partij van toepassing kunnen zijn. De opmerking van hoogleraar Vliegenthart dat “niemand [..] zich door alleen een poster [laat] overtuigen om op een partij te gaan stemmen” is hier wel op zijn plaats.
