We mochten weer naar de stembus, voor de verkiezingen die misschien wel gevoelsmatig het verst van ons afstaan: de verkiezingen voor het Europees Parlement. Want wat die 720 parlementsleden uit 27 lidstaten allemaal beslissen, daar merkt de gemiddelde Nederlander toch helemaal niks van?
Nou, niets is minder waar: beleid dat door het Europees Parlement wordt opgesteld of goedgekeurd, is van invloed op alle individuele lidstaten. De huidige beoogde coalitiepartners in Nederland kunnen daarover meepraten: een deel van hun hoofdlijnenakkoord draait om (het proberen terug te draaien van) maatregelen die in Europa zijn genomen. En wetgeving zoals de Green Deal en de EU AI Act zal menigeen bekend in de oren klinken.
Best belangrijk dus, dat Europa (om een verkiezingsslogan uit het verleden te parafraseren). Interessant dus ook om de plannen van de Nederlandse partijen eens nader te bekijken, en dan specifiek op een onderwerp waar op dit moment grote ontwikkelingen plaatsvinden en waar samenwerking en wetgeving cruciaal zijn: het digitale domein. Wat zijn de Europese plannen van de Nederlandse partijen op het gebied van AI, cybersecurity en online toegankelijkheid? Een analyse van de verkiezingsprogramma’s.
Kunstmatige Intelligentie
Het onderwerp dat in tech-land op dit moment de toon zet, is zonder twijfel AI. ChatGPT weet met elke nieuwe update de wereld te verbazen, Google gooit zijn beproefde zoekrecept om en werkelijk ieder bedrijf lijkt tegenwoordig een element van generatieve AI in zijn dienstverlening of product te hebben zitten.
Logisch dus dat er in het merendeel van de verkiezingsprogramma’s wat gezegd wordt over AI. Dat loopt uiteen van strengere handhaving van AI-wetgeving en snellere implementatie van EU-wetgeving in nationale wetgeving (Groenlinks-PvdA), de roep om meer transparantie, verantwoordelijkheid en eerlijkheid in AI-systemen (door het CDA) tot investeringen in AI-oplossingen die het publieke belang dienen (D66). Ook populair: een AI-watermerk dat wordt toegevoegd aan beelden die met AI worden gegenereerd. Onder andere de Partij voor de Dieren en BBB pleiten hiervoor. Waar tegenpolen elkaar vinden.
Cybersamenwerking
De kracht van Europa ligt in de schaalgrootte: door samen te werken, kunnen kleinere landen meer voor elkaar krijgen in de wereld. Op het gebied van technologie speelt een soortgelijke ontwikkeling: individueel kan een land als Nederland moeilijk opboksen tegen grootmachten als de Verenigde Staten en China. Maar verenigd in een Europese samenwerking is er meer mogelijk.
Niet zo gek dus dat in veel partijprogramma’s de roep om een soeverein Europees digitaal domein klinkt. Een roep die zelfs tamelijk eensgezind te noemen is: de VVD pleit voor voorwaarden voor de opbouw van alternatieve aanbieders van kritieke technologieën, het CDA wil blijvende investeringen in Europese alternatieven voor cloud- en communicatiediensten, BBB is voor de uitrol van een Europese cloud-infrastructuur, GroenLinks-PvdA streeft naar een zo snel mogelijk digitaal autonome EU en NSC stelt dat de macht van grote (tech)bedrijven moet worden beperkt.
Opvallender in dit opzicht is dat de partij die in prognoses op koers ligt de grootste Europese afvaardiging te krijgen (PVV) met geen woord rept over digitale samenwerking in Europees verband. Sterker nog, er wordt in het hele verkiezingsprogramma van de PVV niet gesproken over technologie of digitalisering.
Digitale inclusie
Het laatste onderwerp dat bij meerdere partijen op de Europese agenda staat is digitale inclusie. Het internet speelt een steeds belangrijkere rol in ons dagelijks leven, daarom vinden veel partijen het belangrijk dat iedere Europese burger digitaal mee kan komen. Hiervoor is in hun ogen een rol weggelegd voor het Europees Parlement, waarbij het merendeel van de partijen een online wereld voor ogen staat waarin de burger centraal staat in plaats van de tech-bedrijven.
D66 stelt bijvoorbeeld dat digitale inclusie centraal moet staan bij de steeds verder digitaliserende overheden in Europa, VVD vindt dat er vroegtijdig moet worden ingezet op verbetering van digitale vaardigheden, CDA stelt scholing voor om digitale vaardigheden bij ouderen en analfabeten op peil te houden en GroenLinks-PvdA wil dat iedereen toegang heeft tot fatsoenlijk, betaalbaar en snel internet.
Meer weten over de digitale plannen van partijen? Lees dan deze analyse van NLdigital.
