Ik verbaas me al vele jaren over de onmacht van de Nederlandse overheden en de politiek om het belang van energie- en milieuprojecten en de uitvoering daarvan effectief naar de bevolking te communiceren. Wat dat betreft is de titel van deze blog misschien wat misleidend, want van een heus communicatiebeleid is in mijn ogen nauwelijks sprake. Voor onze klanten die zich met duurzame milieu- en energie-oplossingen bezighouden leidt dat gebrek aan visie vaak tot enorme frustratie.
LPG
Dat begon al in de tijd – zo’n 20 jaar geleden – dat we door de Nederlandse autogasindustrie ingeschakeld werden om het LPG-gebruik te stimuleren. In ons land hadden we destijds de unieke situatie dat we een zeer milieuvriendelijk en goedkoop alternatief voor diesel hadden en een uitgebreid, landelijk dekkend netwerk van LPG-tankstations. Door de verplichte sluiting van LPG-tankstations bij woonwijken, de verhoging van de accijns en de afschaffing van de fiscale voordelen, werd het aandeel van LPG tot vrijwel nul gereduceerd. Over de enorme mogelijkheden van waterstofbussen en -auto’s praten we al twee decennia, maar de Nederlandse overheid is nog steeds niet veel verder gekomen dan een bijdrage aan de bouw van – maar liefst – vier waterstoftankstations in het land. Of neem de ondergrondse opslag van CO2. De plannen voor de eerste pilot bij Barendrecht mislukten jammerlijk, omdat de overheid naliet goede voorlichting te geven over de voordelen van de technologie en het belang van CO2-opslag voor de lange termijn. Bij een recent nieuw initiatief van de Rotterdamse haven voor CO2-opslag in zee werkt de passiviteit van de overheden opnieuw verlammend. En net nu het aandeel wind- en zonne-energie in ons land substantieel begint te groeien, begint de overheid stimuleringsregelingen uit te kleden en discussies aan te zwengelen over bestemmingsplannen en locaties.
Windturbines
Bij de plannen voor de bouw van windturbines en de aanleg van zonneparken lijken (lokale en regionale) politiek en overheden hun oren te laten hangen naar burgers en partijen die plannen vaak meer uit puur eigenbelang dwarsbomen dan dat ze oog hebben voor het algemeen belang en de doelstellingen die ze linksom of rechtsom in het kader van de milieu-en klimaatafspraken toch zullen moeten realiseren.
Zonneparken
Treffend vind ik in dat verband een voorbeeld van de ontwikkeling van een groot zonnepark in een plattelandsregio. Het bestemmingsplan was in orde, de ontwikkelaar had de omwonenden keurig bij de planning en vormgeving betrokken, maar net die ene dwarsliggende eigenaar van een kampeerboerderij in de buurt van de toekomstige zonneweide wist het populistische deel van de betreffende gemeenteraad zover te krijgen dat de plannen voorlopig in de ijskast werden gezet. Daarbij werd hij overigens flink geholpen door de regionale krant, die een smeuïg verhaal over een klagende ondernemer natuurlijk veel interessanter vond dan een artikel over de positieve aspecten van een zonnepark. Wat erger is: ze beïnvloedden daarmee de besluitvorming op een negatieve manier.
Ik erger me sowieso mateloos aan consumentenprogramma’s, actualiteitenrubrieken en praatprogramma’s die lokale politici of Tweede Kamerleden voor het karretje spannen. Dan hoor je ze in het programma reageren op een zielig verhaal over – bijvoorbeeld – de schaduw van een windmolen op hun huis. Ze spreken er schande van en beloven kamervragen te stellen. Wat een daadkracht en wat een prima manier om de energietransitie mede vorm te geven…
Nimby
Bang voor electorale schade of voor conflicten met de burgerij durven overheden en politici blijkbaar geen duidelijke keuzes meer te maken. Laat staan ze helder te communiceren. We mogen vooral van hen meer lef en daadkracht verwachten, want dat er wat moet gebeuren in inmiddels zonneklaar. We kunnen de toekomst niet laten afhangen van klaagzieke burgers, notoire dwarsliggers, populistische politici en obscure belangenverenigingen, die alleen het eigenbelang voor ogen hebben. In ons land is met zijn schaarse ruimte is geen plek voor nimby-fanaten.
