Bij de isolatie van enkele huurwoningen in de Enschedese wijk Twekkelerveld zijn in plaats van traditionele isolatiematerialen oude spijkerbroeken gebruikt om de vloer te isoleren. Het was een pilot van woningcorporatie De Woonplaats die woningen in Twente en de Achterhoek verhuurt. De pilot kwam voort uit een discussie over het isoleren van woningen met circulaire materialen. Als ludiek onderdeel daarvan werd de medewerkers gevraagd oude spijkerbroeken te verzamelen, die samen met ander katoen verwerkt werden in het isolatiemateriaal.
Het gebruik van circulair isolatiemateriaal is zeker niet nieuw en het sympathieke pilotprojectje vond al plaats in 2023, maar deze innovatie raakt wel aan een aantal belangrijke onderwerpen: hoe voorkom je het gebruik van dure materialen en mogelijk schadelijke (kunst)stoffen bij de isolatie van woningen; hoe versnel je de isolatie van woningen in het kader van energiebesparing op een praktische en kosteneffectieve manier en hoe kun je relatief duurzame materialen zinvol hergebruiken zonder dat ze zinloos vernietigd worden.
Katoenen kleding is natuurlijk, sterk en duurzaam, maar er is vanuit de ontwikkelingslanden steeds minder vraag naar tweedehands kleding en grote hoeveelheden belanden nu in de vuilverbrandingsovens. Het recyclen van vezels uit kleding en ander textiel om er vervolgens isolatiemateriaal van te maken is wat betreft de inkoop van grondstoffen, productieprocessen en energieverbruik een stuk aantrekkelijker en efficiënter dan de (chemische) productie van kunststof isolatiemateriaal en glas- of steenwolmatten. Katoen heeft daarnaast uitstekende, isolerende en geluiddempende eigenschappen. De verwerking op de bouwplaats is bovendien een stuk aangenamer, omdat het veelgebruikte glas- en steenwol blijkbaar erg veel jeuk veroorzaken. Een nadeel is dat katoen brandbaar is. Het spijkerbroekenisolatiemateriaal is zo effectief dat de woningen mede daardoor in aanmerking kwamen voor energielabel B.
De lijst met circulair en natuurlijk isolatiemateriaal wordt gestaag langer. Naast katoen worden houtvezels, hennep, vlas en schapenwol regelmatig gebruikt. Maar ook jute, Bio-EPS, cellullose/papiervlokken, kurk, gras, mos, stro, lisdodde, kokos, schimmeldraden (mycelium), zeegras/zeewier en zelfs schelpen worden genoemd.
Er moet meer onderzoek gedaan worden naar de eigenschappen van die materialen met het oog op vochtbestendigheid en schimmelvorming, luchtdoorlatendheid, isolatiewaarde, geluiddemping, comfort en brandveiligheid, maar duidelijk is dat het vervangen van traditioneel isolatiemateriaal als steen- en glaswol, EPS, PUR en PIR een enorme potentie heeft. En natuurlijk is ook de prijs van belang. Het zou zonde zijn om de broek te lappen en het garen toe te geven.
| Organisatie | Woningcorporatie De Woonplaats | ||
| Circulair isolatiemateriaal | |||
| Thema | Energiebesparing/duurzaamheid | ||
| Score | |||
| Kwaliteit van de innovatie | 90 | ||
| Urgentie van de probleemoplossing | 90 | ||
| Kans op brede acceptatie | 75 | ||
| Subtotaal | 255 | 85,00% | |
| Wegingsfactor | 1,18 | ||
| Totaal x wegingsfactor | 300,9 | ||
| Gewogen percentage | 85,00% |
