by Theo Snijders

We moeten van het gas af. Liever vandaag dan morgen. Dat heeft de oorlog in Oekraïne wel duidelijk gemaakt. Los van het menselijk leed resulteerde de Russische inval ook in een energieoorlog. De gastoevoer vanuit Rusland werd teruggedraaid en zelfs stopgezet en de dreigende tekorten zorgden voor een recordstijging van de gasprijzen. En dat voelden we allemaal in de portemonnee. De conclusie was duidelijk: we moeten niet langer afhankelijk zijn van Russisch gas en zo snel mogelijk overschakelen op duurzame energie die we zelf kunnen opwekken.

Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Onze behoefte aan stroom wordt snel groter. Steeds meer kantoren en huizen worden verwarmd op elektriciteit in plaats van op gas en steeds meer auto’s hebben een stekker in plaats van een tank waar benzine of diesel ingegooid moet worden. Dat lijkt een positieve ontwikkeling. Maar er zitten wel haken en ogen aan het massaal overstappen op elektriciteit. Het stroomnet raakt namelijk op steeds meer plekken vol of  zelfs overbelast. Niet alleen door de toenemende vraag naar elektriciteit, maar ook door de snelle opkomst van parken voor zonne- en windenergie.

Met name zonneparken leggen een zware belasting op de netcapaciteit. Dat zorgt ervoor dat andere klanten of bedrijven die willen verduurzamen niet kunnen worden aangesloten. “Op dit moment lopen we volledig vast. De wachtlijsten van bedrijven en energiecoöperaties die hun opgewekte stroom terug willen leveren, groeit harder dan wij kabels kunnen leggen,” zei Jeroen Sanders van netbeheerder Enexis onlangs bij Nieuwsuur. Het bedrijf wil zelfs voorlopig stoppen met het aansluiten van grote zonneparken in delen van het land waar weinig afnemers van stroom zijn. Ook andere netbeheerders zoals Stedin en Alliander zien dit als een interessante oplossing voor het moment. De vraag naar elektriciteit is in een aantal provincies, waaronder in Gelderland, Noord-Holland, Flevoland en Friesland inmiddels zo groot, dat de maximale capaciteit bereikt is. De netbeheerders investeren flink in uitbreiding van het net, maar dit kost tijd, onder meer door lange vergunningstrajecten. Bedrijven moeten daarom vaak lang wachten op hun nieuwe aansluiting of op een verzwaring van de bestaande aansluiting.

Uitdaging

Het aantal elektrische auto’s is afgelopen jaren snel gestegen en Nederland is een van de EV-koplopers van Europa. Met de stijging van het aantal EV’s neemt ook de vraag naar snelle laadpalen flink toe. Maar dat is op steeds meer plekken een probleem, aangezien de netaansluiting op veel plekken niet toereikend is om die hoge vermogens te kunnen leveren. Het alternatief is het plaatsen van veel minder snelle laadpalen, het aanvragen van een grootverbruikaansluiting of het verhogen van de bestaande aansluiting. De wachttijden hiervoor zijn echter afgelopen jaren snel opgelopen. Door de tekorten bij de netbeheerders bedraagt de levertijd voor een dergelijke aansluiting volgens Liander momenteel al anderhalf jaar. Deze levertijd is bovendien afhankelijk van het soort aansluiting en de complexiteit van de aanvraag.

Laden met een buffer

Het Duitse bedrijf ADS-TEC Energy heeft een oplossing ontwikkeld om met een inputvermogen van slechts 22 kW – een kleinverbruikersaansluiting – toch razendsnel met een maximaal vermogen van 300 kW te kunnen laden. Dit is mogelijk door de ingebouwde bufferaccu’s waarmee de snellader is uitgerust. Deze accu’s worden namelijk bijgeladen op momenten dat de vraag naar elektriciteit laag is, bijvoorbeeld ’s nachts. Daardoor is er voldoende capaciteit aanwezig op momenten dat er geladen moet worden en kan een auto met een snelheid van maximaal 300 kW of twee auto’s tegelijk met 150 kW opladen.

De snellader van ADS-TEC Energy wordt in Nederland geleverd door NXT Mobility, onderdeel van GP Groot. Dit bedrijf is een bekende partij in tankstationland, met zo’n 35 tankstations in de kleuren van TotalEnergies en Argos. Onder de naam NXT Mobility zijn er inmiddels zes Energy Hubs en vier snellaadlocaties. Met deze oplossing richt het bedrijf zich niet alleen op tanklocaties. De laadpalen zijn ook geschikt voor andere locaties, bij winkelcentra, woonboulevards, kantoorgebouwen, wegrestaurants en in binnensteden. Kortom, alle locaties waar het stroomnet te zwak is om snelladers te kunnen plaatsen. De installatie is ‘plug & play’ en de snellader kan zonder noemenswaardige installatiewerkzaamheden worden geïnstalleerd. De laadpaal kan rechtstreeks op het bestaande stroombeperkte laagspanningsnet worden aangesloten. Dat maakt de oplossing ideaal voor locaties waar hoogspanningsnetten vaak niet beschikbaar zijn, maar waar we toch supersnelle laadpalen voor elektrische voertuigen willen realiseren. Gezien de problemen waar de netbeheerders op dit moment mee worstelen, is dit een zeer interessante innovatie om aan de groeiende vraag naar snelle laadoplossingen te voldoen.